Pocztówka: Basen Lubań

Zapobieganie chorobom uodpornianie organizmu, aby uczynić go możliwie niewrażliwym na zarazki chorobotwórcze i inne przyczyny chorób, w pierwszym rzędzie na zaziębienie — to w obecnym stanie medycyny naczelne jej zadanie. Pytanie tylko, jak i kiedy zacząć uodporniać względnie hartować się? Oczywiście, najpewniejszy środek: hartowanie organizmu od najwcześniejszych lat, od dzieciństwa. Ale w wieku dojrzalszym nie za późno na przeprowadzenie hartującej kuracji, byle prowadzonej rozważnie.

Istnieją dwa rodzaje hartowania ciała.

Działanie na skórę zimną, względnie i chłodną wodą w celu przytępienia tzw. odruchów zimna. Tą drogą osłabiamy stopniowo ujemne działanie na system nerwowy ostrych zmian temperatury. Ten rodzaj hartowania musi być prowadzony stałe w postaci coraz chłodniejszych kąpieli, natrysków i zimnych pocierań całego ciała. Naturalnie, że rozpoczynać takie hartowanie należy wiosną, kiedy dni są już cieplejsze, aby potem prowadzić je już nieprzerwanie latem, jesienią i zimą.

Drugi rodzaj hartowania się polega na ogólnym uniewrażliwieniu narządów oddechowych, łącznie ze skórą, na zimno i zmiany temperatury. Daje się to osiągnąć przez zmuszanie organizmu do wydatniejszego wydatkowania ciepła przy równoczesnym ułatwianiu mu drogą posilnego pożywiania i gimnastycznych ćwiczeń możliwie na świeżym powietrzu — znaczniejszego produkowania ciepła. Nader ważnym czynnikiem zarówno hartowania organizmu, jak równoczesnego zapewnienia mu najkorzystniejszych warunków zdrowia, jest sypianie przy otwartych oknach, wzgl. w chłodniejszej porze roku przy otwartych górnych oknach. Rano przed wstaniem z ciepłego łóżka należy okno zamknąć. Za granicą, zwłaszcza w Anglii, której klimat niewiele jest cieplejszy, a znacznie wilgotniejszy od naszego, wszyscy sypiają stale latem i zimą przy otwartych oknach i pierwszą czynnością osoby, przychodzącej budzić z rana, jest zamykanie okna, czy okien. W niektórych sypialniach angielskich, zwłaszcza sypialniach młodszych dzieci, wstawiane są w okna gęste, cienkie, siatki druciane, przez które zimne powietrze nocne wpada nie tak szerokim i silnym prądem.

Ważnym czynnikiem hartowania ciała jest też odpowiednie ubranie. Zbytnie wydelikacenie ciała, czyni je obciążałem, gdy lekkie, przewiewne ubranie dające przystęp powietrza do pór skóry, ułatwia intensywny ruch i tym samym wytwarzanie się w organizmie cieplika. Wszelkie szaliki na szyję powinna być — oczywiście stopniowo — wyrugowane z użycia, a w garderobie dziecięcej nie powinny istnieć od początku. Także ciepłe koszulki, noszone na gołym ciele pod bielizną, muszą być odpowiednio przewiewne, najlepsze są więc siatkowe, pozostawiające pomiędzy ciałem a koszulą warstwę powietrza. Gołe szyje marynarzy są wskaźnikiem, jak doskonale można hartować się na najostrzejsze podmuchy burz i wiatrów. Pamiętać należy nade wszystko, że nigdy nie zaszkodzi tyle ochłodzenie, ile zbytnie rozgrzewanie ciała. Ruch na świeżym powietrzu — to najlepsze uodpornienie. Począwszy od szóstego roku życia aż do wieku dojrzałego, bezustannie wzrasta odporność na niskie temperatury. Ten stwierdzany przez medycynę fakt wykorzystać należy przy hartowaniu dzieci zwłaszcza, którym ślizgawka w zimie, pływanie, wiosłowanie w lecie najlepsze zapewnia warunki rozumnego hartowania. Takie hartujące sporty powinny być też regułą dla wszystkich dorosłych.

Katolik Codzienny nr 95, 28 kwietnia 1931 rok.